Testament - wola niekoniecznie ostatnia

W Polsce nadal pokutuje przekonanie, że testament sporządzają osoby starsze lub ciężko chore. Nic dziwnego, że najchętniej odsuwamy przygotowanie takiego dokumentu na bliżej nieokreśloną, ale jak najbardziej odległą przyszłość. Jednak niesłusznie – dopóki żyje spadkodawca, testament nie wywołuje skutków prawnych. Spadkodawca może dowolnie dysponować swoim majątkiem, może testament zmienić, odwołać lub sporządzić kolejny. 
W Polsce najbardziej popularne są testamenty sporządzane osobiście przez testatora (tzn. testamenty własnoręczne) oraz testamenty notarialne. Wszystkie dopuszczalne w polskim prawie sposoby sporządzenia testamentu mają taką samą moc prawną i wywierają takie same skutki. 
Do sporządzenia testamentu własnoręcznego (holograficznego) wystarczy kartka i długopis. Dla swojej ważności dokument musi być w całości napisany własnoręcznie, opatrzony podpisem i datą sporządzenia. Testament napisany przy pomocy komputera, podyktowany i jedynie podpisany przez spadkodawcę nie jest ważny.
Sporządzenie testamentu przed notariuszem warto rozważyć z co najmniej kilku powodów – notariusz potwierdzi tożsamość spadkodawcy i upewni się, jaka jest jego rzeczywista wola oraz zaproponuje takie zapisy, które pozwolą zrealizować ją zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zdarza się, że z testamentów własnoręcznych wynikają nie do końca takie skutki, jakich oczekiwałby spadkodawca. Brak wiedzy prawniczej testatora powoduje, że popełnia się w nich wiele błędów dotyczących np. zapisów czy wydziedziczenia. Nieprecyzyjne zapisy mogą prowadzić do sporu pomiędzy spadkobiercami, a wówczas testament będzie podlegał ocenie sądu i może zdarzyć się tak, że wola spadkodawcy zostanie, zgodnie z Kodeksem cywilnym, zastąpiona rozwiązaniami wynikającymi z obowiązujących  przepisów – co oznacza, że w pierwszej kolejności dziedziczyć będą np. małżonek i dzieci, a w razie ich braku dalsi krewni, nie zaś inne osoby wskazane przez spadkodawcę. 
Na prośbę testatora testament notarialny może zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT) utworzonym przez Krajową Radę Notarialną. Rejestracja taka jest warta rozważenia, ponieważ dla spadkodawcy jest bezpłatna, a jednocześnie ułatwia zainteresowanym  szybkie odszukanie testamentu po śmierci testatora.
Więcej na temat testamentów będzie można dowiedzieć się podczas tegorocznej edycji ogólnopolskiej akcji społecznej Dzień Otwarty Notariatu „Porozmawiaj z notariuszem o… testamencie notarialnym”, która w tym roku odbędzie się w sobotę 26 listopada w 21 miastach Polski. Notariusze będą udzielali informacji zarówno na temat testamentów, jak i innych zagadnień właściwych dla ich kompetencji. 
*
Aktualne informacje na temat tegorocznego Dnia Otwartego Notariatu można znaleźć na stronie www.porozmawiajznotariuszem.pl
***
Dzień Otwarty Notariatu, organizowany od roku 2010, jest jedną z najważniejszych inicjatyw samorządu notarialnego. Powtarzana cyklicznie akcja edukacyjna pozwala zainteresowanym uzyskać praktyczne informacje w ważnych dla każdego obywatela obszarach prawa.
Organizatorzy akcji przyjęli założenie, zgodnie z którym każdego roku porady dotyczą jednego konkretnego tematu. W roku 2010 były to spadki i dziedziczenie, w 2011 – bezpieczeństwo majątku rodziny, w 2012 – nieruchomości i księgi wieczyste, w 2013 – przekazanie majątku w rodzinie, w 2014 roku – bezpieczna jesień życia, a w roku 2015 – dziedziczenie. Nie ogranicza to jednak listy tematów udzielanych informacji, ponieważ notariusze odpowiadają na pytania dotyczące wszystkich spraw, które można załatwić w kancelarii notarialnej.