Z 81. rocznicy utworzenia Armii Krajowej

Była największą podziemną armią II wojny światowej. Miasto uczciło rocznicę powstania AK w miejscu, gdzie mieściła się tajna częstochowska siedziba jej przywódcy – gen. Leopolda Okulickiego – informuje Biuro Prasowe Urzędu Miasta.

Przy ul. 7 Kamienic 21, pod tablicą upamiętniającą Armię Krajową i generała Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”, kwiaty złożyli przedstawiciele samorządu miasta – zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak oraz wiceprzewodnicząca Rady Miasta Jolanta Urbańska. Towarzyszyła im asysta Straży Miejskiej. Obecni byli też naczelnik Wydziału Edukacji UM Rafał Piotrowski, ppłk. Mariusz Błaszczyk z Wojskowego Centrum Rekrutacji, członkowie koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i delegacje częstochowskich szkół.  

Dla klas mundurowych uroczystość z okazji rocznicy powstania Armii Krajowej  odbyła się już 10 lutego w Zespole Szkół Samochodowych. Obok młodzieży ZSS, przygotowali ją uczniowie i uczennice Zespołu Szkół im. Jana Kochanowskiego, pod kierunkiem nauczycielek Teresy Michałowskiej i Jolanty Buss. Występ młodzieży składał się z wierszy i pieśni autorstwa żołnierzy Armii Krajowej. Wśród gości byli m.in. przedstawiciele Policji i wojska, dyrekcje częstochowskich szkół, a ze strony miejskiego samorządu – zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak oraz przewodniczący Komisji Edukacji Rady Miasta Dariusz Kapinos. Ryszard Stefaniak podkreślał znaczenie AK jako siły zbrojnej Polskiego Państwa Podziemnego, udekorował także Strzeleckim Krzyżem Zasługi Teresę Michałowską, prezeskę Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Częstochowie. Wskazał na jej wieloletni wkład w upamiętnianie czynu zbrojnego Armii Krajowej i patriotyczne wychowanie młodych ludzi.

Armia Krajowa powstała w okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Polsce 14 lutego 1942 r. w rezultacie połączenia różnych struktur konspiracyjnych. Nigdzie indziej w Europie nie było liczniejszej podziemnej armii oporu wobec nazizmu – w jej szeregach służyło około 330 tys. żołnierzy. Choć AK podlegała przebywającemu na londyńskiej emigracji gen. Władysławowi Sikorskiemu, w kraju dowodził nią Komendant Główny – funkcję tę w latach 1942-1943 pełnił gen. Stefan Grot-Rowecki, w latach 1943-1944 – gen. Tadeusz Bór-Komorowski, w końcu, po upadku powstania warszawskiego, gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”.

Szacuje się, że na terenie Inspektoratu Częstochowskiego Armii Krajowej było zaprzysiężonych ok. 15 tys. członków AK, wliczając w to osoby należące do organizacji pomocniczych – Szarych Szeregów, Wojskowej Służby Kobiet i Uprawy. W tutejszych oddziałach partyzanckich rotacyjnie działało 10-15 proc. tych członków, co stanowiło imponujący odsetek w porównaniu z innymi inspektoratami, a przy tym jeden z najwyższych na terenie całego Okręgu Kieleckiego Armii Krajowej. 

Jedną z bardziej śmiałych akcji AK na terenie samej Częstochowy było uwolnienie z więzienia na Zawodziu (dzisiejszego aresztu śledczego) ppłk. Stanisława Mireckiego „Butryma”, komendanta Inspektoratu Rejonowego Częstochowa. Wyczyn ten miał miejsce w nocy z 4 na 5 października 1942, a dokonał go – przy wsparciu polskich strażników więziennych – oddział AK dowodzony przez ppłk. Furmańczyka „Henryka”.

Po upadku powstania warszawskiego, od października 1944 r. do stycznia 1945 r., Częstochowa była miejscem postoju sztabu Komendy Głównej AK. Rozwiązanie AK nastąpiło na mocy rozkazu gen. Okulickiego 19 stycznia 1945 r.   

Fot. Łukasz Kolewiński / Biuro Prasowe Urzędu Miasta